De familie.
De Mantzen zijn zover bekend afkomstig uit Neukirchen, Hessen, Duitsland.
Een grote familie die zich in de loop van de eeuwen heeft verspreid over de hele wereld.
Hieronder een kort overzicht van mijn bevindingen gedurende de afgelopen jaren.
Met dank aan; het NGV, het Zeeuws archief, stadsarchief Amsterdam, Genlias, Genver en alle familieleden!
Mijn Stamboom.
12th) Mantz (mantzius in latin)
Born: before or around 1611 death unknown.
Children;
Johannes
11th) Johannes (hans) Mantz,
Born: before or around 1631 death unknown.
Children;
Georg
10th) Georg Mantz,
Born: 1651 and married to a Maria?
Children;
Johann
9th) Johann Mantz,
Born: 1673 in Neukirchen Kreis ziegenhain, Hessen.
married on 24-11-1701 with Anna Schreiber, she was his second wife, first one is unknown.
Children;
Jost-Heinrich,
Johann-Adam, he was born in Neukirchen on 07-07-1698 and married 17-02-1723 with Maria Daus or Baus.
Johann-Adam was a butcher in the village of Neukirchen and together with his halfbrother founder of the Dutch, American, Indonesian and Flamish branche of the family.
At least one of his sons became a member of the city-councel of neukirchen.
Also he is the great-grandfather of the "rösener-mantz" family, a name-change granted by the Dutch king.
His branche is well documented in de city-archives of Amsterdam.
8th) Jost-Heinrich Mantz,
Born: 1702 in Neukirchen.
Married with Anna-Catharina Reidt, dates unknown.
Children;
Johann Martin
7th) Johann-Martin Mantz,
Born: 1753 in neukirchen, he died on 02-04-1828 in Neukirchen, 75 years old. he was a weaver of linnen cloth.
Married to Mechtild-margarethe Graus, born in Elberode, she died before 17-04-1865, she was his second wife. first one is unknown.
Children;
Johannes Mantz
6th) Johannes Mantz,
Born 08-11-1810 in Neukirchen, he died on 17-04-1865 in Middelburg. he was a weaver and bricklayer.
Served in the National Millitia.
Married to Johanna-Catharina Voog(d)t , she was born in Middelburg on 12-02-1806, she died on 20-03-1878 in Middelburg.
Children;
Bernardus-Martinus, he was a preacher.
Carel-Christiaan Mantz
Johann-Frederik, he was a shoemaker.
5th) Carel-Christiaan Mantz,
Born: 22-02-1846 te Middelburg, he died on 22-03-1921 in Middelburg, he was a shoemaker.
Married to Adriana-Cornelia Koulon on 25-11-1874 in Middelburg, she was born on 03-11-47 she died on 17-07-1883
Children;
Maria Pieternella
Johannes Carel Christiaan
Cornelis Alexander
4th) Cornelis-Alexander Mantz,
My great-grandfather,
born: 1879 in Middelburg, He was a painter.
Married to Elisabeth-Maria-Johanna Tazelaar
Children;
Sija-Hendrina
Cornelis-Alexander
Adriana-Cornelia
Martha
Lina-Henriëtte*
Maria-Elisabeth
Pieternella
*my grandmother
Het wapen,
Het begon eigenlijk allemaal met een nogal vaag en groots verhaal in de familie, over een voorvader die lang geleden in dienst zou zijn geweest van een Duitse keizer.
Volgens dit hardnekkige gerucht was deze Mantz in funktie als stalmeester en vanwege zijn inzet en trouw zou hij daarom een wapen hebben verkregen..
Dit wapen, op een tegel, is tot begin jaren zestig in de familie geweest maar op zeker moment verdwenen.
Daarmee verdween ook het laatste bewijs, al dat overbleef was een beschrijving uit de familie van meer dan vijftig jaar geleden;
Mantz; In kwartieren, 1+4, zwart op goud, een kandelaar, 2+3, goud op zwart, een toren met 3 kantelen.. voorbeeld volgt.
Behalve bovenstaande beschrijving bestaat er nog een ander wapen dat mij toegezonden is door een behulpzaam familielid, waarvoor mijn hartelijke dank.
Volgens het bijschrift;
MANTZ, Gevierendeeld: I. en IV. in goud een zwarte kandelaar; II. en III. in zwart 3 gouden vlammen naast elkaar oprijzende uit de beneden schildrand. gekroonde helm. Helmteken: een geharnaste en gehelmde aanziende man uitkomende tussen twee trompen, goud en zwart, in de rechter hand een lans en 2 ontblote zwaarden met gouden gevest houdende, de linker hand in de zijde; uit de mondingen der trompen steken telkens drie groene gebladerde eikentwijgjes.
Siebmacher: Grosses Alg. Wappenbuch, Bürgerlich Geschlechter, Rietstap: Armorial Générl en vlg. lakafdruk (na 1843) van Johan Wilhelm (Rösener) Mantz (geb. Amsterdam 28-1-1824 en gehuwd met Jacoba M.H. Bronkhuyse), burgemr. achtereenvolgens van Schipluiden, Voorburg en Delfshaven, die bij KBvergunning verkreeg om zijn naam te doen voorafgaan door de naam zijns moeders Rösener. De lakafdruk vertoont tevens de initialen J.W.R.M.(JOHAN WILHELM RöSENER MANTZ).
De vader van deze Mantz, Bartholomeus, en diens broer Michael kwamen uit Neukirchen, Kr. Ziegehain (Hessen) naar Amsterdam en werden stichters van twee Nederl. takken dier familie. Hun overgrootvader Joh. Adam Mantz in Neukirchen had een broer Jost Heinrich, wiens kleinzoon Johannes M (*Neukirchen 8-11-1810, ovrl. Middelburg 17-4-1865), die naar Zeeland emigreerde en de Zeeuwse tak van zijn geslacht stichtte.
Johann Wilhelm Rosener Mantz werd in 1870 benoemd tot ridder in de orde van de Nederlandse leeuw.
Siebmachers versie, uit Oostenrijk!;
Rietstaps versie,
Resultaten.
Tot op heden heb ik geen connectie kunnen vinden tussen de oorspronkelijke eigenaar en de familie Mantz in kwestie.
Daarvoor heb ik een wapenbrief of ander deugdelijk bewijs nodig.. helaas niet in mijn bezit.
Het is dus nog te vroeg om met zekerheid te kunnen vaststellen dat dit wapen daadwerkelijk van ons is.
Wel heb ik een aantal interessante zaken gevonden die mogelijk te relateren zijn.
Een voorbeeld;
Het wapen heeft in diverse bronnen de vermelding Regensburg of de bijvoeging Ratisbon(ne).
Onlangs trof ik een vermelding van een Johann Mantz die min of meer voldoet aan de beschrijving uit de familie.
Hij was verantwoordelijk was voor het innen van belasting op ver- en gebruiksgoederen in Regensburg (ungelt amt) tussen 1660 en 1665.
Uit het boek van Ottfried Neubecker,
In 1663 werd Regensburg de hooftstad van het groot heilige roomse rijk van keizer Leopold.
Met wat goede wil zou je dus kunnen zeggen dat Johann in dienst was van de stad waar het parlement zetelde, onder leiding van de keizer.
Bovendien zijn de kleuren van de vlag van het huis van Habsburg ook zwart op goud, net als het wapen van deze Johann Mantz uit bovenstaande omschrijving en het schild uit de familie.
Zonder enige hinder van kennis neem ik maar even aan dat je toestemming nodig had om dezelfde kleuren te mogen voeren als de keizer.
Het zou dus zo kunnen zijn dat hij dezelfde is als de persoon uit de verhalen.
Natuurlijk zegt dat niets! over een feitelijke connectie.. maar toevallig is het wel.
Nog uit te zoeken,
Op de website (HADIS) trof ik de volgende vermelding van een boek van Hermann Knodt;
http://www.hadis.hessen.de/scripts/HADIS.DLL/home?SID=F128-2F927B3-B61F2&PID=C9CF
De zeeuwse tak, Mantz
De eerste vermelding van de Mantzen in Zeeland stamt uit 1841 en is te vinden in een trouwakte uit Middelburg, in bezit van het Zeeuws archief.
Volgens de akte is Johannes Mantz een zoon van Johann Martin en Mechtild Margaretha Graus, hij geboren in Neukirchen en 30 jaren oud als hij trouwt hij met Johanna Catharina Voogdt, zij is geboren in Middelburg, zij is dan 34 jaar.
Waarschijnlijk woont hij dan al enige tijd in Middelburg, hoe lang precies is mij niet bekend.
Johannes is op het moment van trouwen wever van beroep, net als zijn vader.
Samen met Johanna krijgt hij drie kinderen; Carel Christiaan, Johann frederick en Bernardus martinus.
-Carel Christiaan is in 1874 een schoen- en laarzenmaker in Middelburg als hij trouwt met Adriana Cornelia Koulon.
-Johann Frederik is net als zijn broer een schoenmaker, hij trouwt in 1880 met Sarah Henriette Kuypers Boone in Kortgene.
-Bernardus Martinus is een predikant in Breskens, daar trouwt hij in 1882 met Johanna Lucretia van Santen.
Zij vormen de basis van de de Zeeuwse familie Mantz.. zover ik weet de enige in Middelburg met die achternaam.
Dankzij de krantenbank Zeeland ben ik veel te weten gekomen over de familie.
http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/
Zeker de moeite waard om eens te bezoeken, omdat het een mooi overzicht geeft van het dagelijks bestaan in die tijd.
Er zijn maar liefst 3610! treffers met de naam Mantz.. groot en klein leed, geboortes en advertenties.
Uit de documentatie valt op te maken dat de Mantzen al snel thuis waren in Middelburg en aktief deelnamen aan het sociale leven.
Dat wil niet zeggen dat ze ooit hun afkomst zijn vergeten.. Oma sprak vier generaties later nog steeds vlekkeloos! Duits, net als een hoop andere leden in de familie.
De nazaten van Johannes en Johanna zijn tegenwoordig nog steeds terug te vinden op Walcheren en Middelburg maar ook in de rest van het land en buitenland.
Een aantal leden zijn in de loop van de tijd naar het toenmalig Nederlands indie verhuist, sommige daarvan zijn vermeld in het (online) historische krantenoverzicht van de KB.
Zo ook de nazaten van Bernardus martinus, beschreven door de heer Angenent;
http://www.families-angenent.com/Gerrit/b100.htm
Opvallend is dat niet alleen de Zeeuwse kant een connectie heeft met Indonesie.. ook in de Amsterdamse tak zijn diverse personen die op een of andere manier iets te maken hebben gehad met de toenmalig Nederlande kolonie.
De Amsterdamse tak, Mantz, Manz en Rosener Manz
Ongeveer gelijktijdig met Johannes verhuizen twee neven, Bartholomeus en Michael, vanuit Neukirchen naar Amsterdam.
Het onderzoek is nog gaande maar wat al wel met zekerheid te zeggen is dat ze als familie het doel hebben gehad om de zaken grondig aan te pakken.
Kort na aankomst was het waarschijnlijk nog armoe troef.. ze wonen dan in het hartje van de Jordaan, in die tijd niet de meest gewilde locatie.
Echter.. in het bevolkinsregister van 1851-1853 is te lezen dat Bartholomeus op Prinsengracht 71 woont en de zoon van Michael, Conrad, in de Korte Leidsedwarsstraat 178.
Blijkbaar hebben ze het dan financieel gezien iets beter dan in de jaren daarvoor.
Bartholomeus trouwt met Anna Maria Rosener en Michael met Elisabetha Wennerhold.
Zij vormen de basis van het Amsterdamse geslacht Mantz.
Zoals gezegt zijn er ook hier diverse personen te vinden die in de loop van de tijd zijn vertrokken naar Nederlands Indie.
Net als in de Zeeuwse stam zijn de meeste familieleden in Nederlands-Indie in dienst geweest van defensie of vervulden een functie bij de nederlandse overheid.
lost and found,
In een document dat in bezit is van de familie staat nog een Johannes Mantz vermeld,
Hij is een zoon van Johann Adam uit het overzicht hierboven.
Johannes is de grootvader van Bartholomeus en Michael, van de Amsterdamse tak.
In de beschrijving is te lezen dat hij geboren is in 1724 te Neukirchen en getrouwt is met Katharina Elisabeth Hahn.
Als beroep staat er dat hij een ratsverwant-- is.. het duurde even voordat ik begreep dat het niets met ongedierte te maken heeft maar dat hij lid was van de dorpsraad.
dat zijn toch een paar andere mouwen, zeker en vast.
Lang heb ik daar niet veel over kunnen ondekken totdat ik het volgende tegenkwam;
Hochfürstl.-Hessen-Casselischer Staats- und Adreß-Calender
-1774, Johann Georg Manz en Johann Henrich Manz, rathsverwandter
-1781, Johann Georg Manz en Johann Henrich Manz, rathsverwandter
-1884, Johann Georg Manz en Johann Henrich Manz, rathsverwandter
Stadtkammer und Vorsteher (voorzitter) Herr Johann Manz
Klinkt allemaal best veurnaam en tres chique in eerste instantie.. maar de werkelijkheid was waarschijnlijk anders.
Neukirchen was een heel klein dorpje, in 1777 bestond het uit slechts 211 huizen en in totaal 1313 inwoners!
Verreweg de meeste daarvan waren landbouwer, of ambachtslieden zoals schoenmaker, kleermaker of smid.
Als lid van de dorpsraad zal men zeker een vergoeding hebben ontvangen maar dit zal niet de belangrijkste bron van inkomsten zijn geweest.
Gezien het geringe aantal inwoners neem ik voor het gemak maar even aan dat Georg en Henrich familie van elkaar zijn..
Als dat zo is moet de familie Man(t)z wel enige invloed hebben gehad op het dagelijks bestaan in Neukirchen.
Wellicht is het familiewapen op de tegel te relateren aan Georg of Henrich.. wie weet.
..
